ภาษาไทย

เรื่องมหาชาติหรือมหาเวสสันดรชาดกแบ่งออกเป็น 13 กัณฑ์ ได้แก่

กัณฑ์ที่ 1 ทศพร 19 พระคาถา เพลง สาธุการ

พระเจ้ากรุงสญชัย (แคว้นสีพีราษฏร์) ทรงอภิเษกกับนางผุสดี ผู้ได้รับพร 10 ประการ จากพระอินทร์

กัณฑ์ที่ 2 หิมพานต์ 134 พระคาถา เพลง ตวงพระธาตุ

พระนางผุสดีให้กำเนิดพระเวสสันดร วันเดียวกับที่ช้างปัจจัยนาเคนทร์ (ถือเป็นช้างคู่บารมี) ได้ถือกำเนิดขึ้น พระเวสสันดรได้อภิเษกกับนางมัทรี มีโอรสนาม "ชาลี" มีพระธิดานาม "กัณหา"

กัณฑ์ที่ 3 ทานกัณฑ์ 209 พระคาถา เพลง พญาโศก

พราหมณ์เมืองกลิงคราษฏร์ ขอช้างปัจจัยนาค ไปแก้ปัญหาภัยแล้ง พระเวสสันดรประทานให้ ชาวเมืองโกรธ จึงเนรเทศไปในป่า ก่อนออกเดินทางทรงทำ "สัตตสดก-มหาทาน" คือ ทาน 7 สิ่ง สิ่งละ 700

กัณฑ์ที่ 4 วนปเวสน์ 57 พระคาถา เพลง พญาเดิน

พระเวสสันดร พระนางมัทรี พระกัณหา พระชาลี เดินทางเข้าป่าถือเพศพรหมจรรย์ ประทับที่เขาวงกต

กัณฑ์ที่ 5 ชูชก 79 พระคาถา เพลง เซ่นเหล้า

ชูชกขอทานเอาเงินไปฝากเพื่อน แล้วก็หายไปนาน เพื่อนจึงคิดว่าตายแล้ว เลยเอาเงินไปใช้ เมื่อชูชกมาขอคืน จึงยกลูกสาวคือ นางอมิตดามาแทน นางคอยดูแลชูชกอย่างดี ชาวบ้านจึงมาต่อว่า นางจึงขอให้ชูชกไปขอเด็กมาเป็นทาสรับใช้

กัณฑ์ที่ 6 จุลพน 35 พระคาถา เพลง คุกพาทย์

ชูชกเดินทางผ่านป่าละเมาะไปพบพรานเจตบุตร

กัณฑ์ที่ 7 มหาพน 80 พระคาถา เพลง เชิดกลอง

ชูชกลวงให้อัตจุตฤาษีบอกทางไปเขาวงกต

กัณฑ์ที่ 8 กุมาร 101 พระคาถา เพลง โฮด เชิดฉิ่ง

ชูชกเดินทางถึงเขาวงกตเวลาเย็น ไม่เข้าไปขอสองกุมารกลัวว่าพระนางมัทรีจะคัดค้าน กลางคืน พระนางมัทรีฝันว่ามีชายมาฟันแขนขา ควักเอาดวงตา แหวะเอาดวงใจไป เมื่อขอให้พระเวสสันดรทำนายฝัน พระองค์ทรงทราบด้วยอนุมานญาณบารมีว่า จะมีคนมาขอสองกุมาร แต่ไม่บอกความจริง เมื่อพระนางมัทรี ออกไปหาผลไม้ ชูชกเข้าไปขอสองกุมาร พระเวสสันดรประทานให้และทรงกำหนดค่าตัวสองกุมารดังนี้ 1.ชาลี ค่าตัว 1,000 ตำลึงทอง 2.กัณหา ค่าตัว100 ตำลึงทอง และสวิญญาณกทรัพย์ (ทรัพย์ที่มีชีวิต) สิ่งละ 100 ได้แก่ ช้าง ม้า โคผู้โคเมีย ทาสชาย ทาสหญิง ชูชกเมื่อได้รับสองกุมารก็ฉุดกระชากเฆี่ยนตีไปต่อหน้าพระเวสสันดร

กัณฑ์ที่ 9 มัทรี 90 พระคาถา เพลง ทยอยโอด

พระนางมัทรีกลับจากป่าไม่พบสองกุมารก็เที่ยวตามหาจนสลบไป พระเวสสันดรแก้ไขจนฟื้น แล้วเล่าความจริงให้ฟัง พระนางก็อนุโมทนาให้

กัณฑ์ที่ 10 สักกบรรพ 43 พระคาถา เพลง กลม

พระอินทร์แปลงกายเป็นพราหมณ์มาขอพระนางมัทรีแล้วถวายคืน และ ประทานพร 8 ประการ

กัณฑ์ที่ 11 มหาราช 69 พระคาถา เพลง กราวนอก

ชูชกพาสองกุมารเดินทางมา 15 วัน เทวดาและนางฟ้ามาคอยดูแลสองกุมาร เทวดาดลใจให้ชูชกหลงเข้าไปในเมืองสีพีราษฏร์ พระเจ้าสญชัยทรงพระสุบินว่ามีชายนำดอกบัวมาถวายคู่หนึ่ง โหรทำนายว่าจะได้พบประยูรญาติ ชูชกพาสองกุมารผ่านหน้าที่ประทับ พระเจ้าสญชับจำหลานได้ จึงขอไถ่ตัวสองกุมารและทำพิธีรับขวัญ ชูชกกินอาหารเกินขนาด จนท้องแตกตาย พระเจ้าสญชัยให้ชาลีนำทางไปรับพระเวสสันดรและนางมัทรี กลับเมือง และไปนำช้างปัจจัยนาคมาคืน

กัณฑ์ที่ 12 ฉกษัตริย์ 36 พระคาถา เพลง ตระนอน

หกกษัตริย์ได้พลกันดีใจจนสลบไป พระอินทร์บันดาลให้ฝนโบกขรพรรษตกมาเป็นครั้งแรก

กัณฑ์ที่ 13 นครกัณฑ์ 48 พระคาถา เพลง กลองโยน

หกกษัตริย์กลับเข้าเมือง พระเวสสันดรขึ้นครองราชย์ และ จัดพิธีสมโภชพระนคร

ตัววิ่ง

วันจันทร์ที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2556

กาพย์ฉบัง 16

กาพย์เห่เรือ

กาพย์ยานี 11

โคลงสี่สุภาพ

วันอาทิตย์ที่ 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2556

เทศมาหาชาติชาดก